Neach-ealain stèidhichte ann an Sealtainn aithnichte le ollamhachd
Tha neach-ealain lèirsinneach agus neach-foghlaim, a bhuineas do Pennsylvania bho thùs, ainmeil gu h-eadar-nàiseanta airson cleachdadh ealain eadar-dhealaichte a’ freagairt dhraghan sòisealta is cultarach, air ollamhachd a chosnadh bho Oilthigh na Gàidhealtachd is nan Eilean.
Fhuair an t-Àrd-Ollamh Roxane Permar, a bha na neach-rannsachaidh anns an ionad airson cruthachalachd eileanach stèidhichte ann an UHI Shealtainn, air an tiotal, àrd-ollamh ealain agus cleachdadh sòisealta a bhuileachadh oirre, mar aithneachadh air an rannsachadh eadar-chuspaireil sòisealta agus cruthachail aice agus na chuir i gu sònraichte ri foghlam.
Bha ceangal aig an Ollamh Permar an toiseach ri Sealtainn ann an 1985 agus ghluais i dha na h-eileanan gus deilbheadh a theagasg aig a’ cholaiste ann an 2001. Bhon uair sin, tha i air leantainn oirre a’ teagasg agus bha i mar mheadhan air am prògram MA ealain is cleachdadh sòisealta air-loidhne a chruthachadh, air a bheil i na stiùiriche prògraim. Bidh i a’ taisbeanadh a cuid obrach gu h-eadar-nàiseanta agus tha an rannsachadh aice ag amas conaltradh le daoine gus dèiligeadh ri draghan sòisealta.
A’ bruidhinn mun tiotal ùr aice, thuirt an t-Ollamh Permar:
“Tha mi air leth toilichte a bhith a’ faighinn an tiotail chudromaich seo. Bha mi a-riamh a’ faicinn ealain agus ionnsachadh mar dhòigh air atharrachadh sòisealta a thoirt gu buil. Tha mi a’ creidsinn gun urrainn dha ealain ar mac-meanmna a leudachadh, fèin-spèis a thogail agus mothachadh seilbh a neartachadh anns gach taobh de ar beatha.
“Coltach ris a’ chleachdadh rannsachaidh agam fhìn, bidh mi a’ brosnachadh oileanaich gus an obair a neadachadh san àite aca fhèin, far a bheil an co-theacs ionadail a’ toirt brìgh agus buntainneachd don obair aca. Is toil leam a bhith ag obair anns a’ choimhearsnachd ionadail agam ann an Sealtainn. Agus ged a tha m’obair freumhaichte an seo, tha adhartasan ann an teicneòlas agus co-obrachaidhean thar-chuspaireil a’ dèanamh cinnteach gun tarraing e eòlas ùr agus lèirsinn ùr le tomhasan nàiseanta is eadar-nàiseanta.”
Thuirt an t-Àrd-Ollamh Todd Walker, prionnsapal agus Iar-sheansalair Oilthigh na Gàidhealtachd agus nan Eilean:
“Is e tiotal proifeasair an ìre as àirde de choileanadh acadaimigeach a dh’fhaodar a thoirt seachad. Tha e glèidhte do dhaoine fa leth a tha air an aithneachadh mar stiùirichean san raon aca agus a tha air sàr-mhathas a nochdadh nan obair. Tha an t-Àrd-Ollamh Permar a’ leantainn air adhart a’ brosnachadh agus a’ brosnachadh ar n-oileanaich agus a co-obraichean. Tha i na neach dìoghrasach a chuidich gu mòr le bhith a’ togail ìomhaigh rannsachadh ghnìomhachasan cruthachail is cultarach an oilthighe againn, aig a bheil prìomh dhleastanas ann a bhith a’ faighinn air ais bho COVID-19 agus ùrachadh eaconamach. ”
Thuirt Fiona Rennie, a cheumnaich o chionn ghoirid le MA (le Urram) ann an ealain is cleachdadh sòisealta agus na h-aoigh den phod-craolaidh ‘The Creative Ruralist’:
“Chan urrainn dhomh smaoineachadh air duine sam bith nas airidh air an aithne seo! Tha cleachdadh Roxane thar nam bliadhnaichean, an dà chuid mar òraidiche agus mar neach-ealain i fhèin, air obair mhòr a dhèanamh ann an raon cleachdaidh ealain a tha an sàs gu sòisealta agus ga thoirt bho iomall saoghal nan ealain gu cleachdadh nas cumanta. Mar cheumnaiche o chionn ghoirid bhon chùrsa MA (le Urram) ealain is cleachdadh sòisealta, cha bhiodh e na fho-aithris a ràdh gu bheil an t-eòlas agam air a bhith ag atharrachadh beatha! ”
“Tha comhairleachadh is lèirsinn Roxane air a bhith gu math cudromach an dà chuid ann a bhith a’ lorg far a bheil mo chleachdadh a’ freagairt sa chùrsa seo, agus ann a bhith a’ tabhann àrainneachd dhidseatach shàbhailte agus àrach far am faod sinn ar cleachdaidhean a sgrùdadh agus fhàs. Ma tha e coltach riumsa, mar neach-ealain ag obair ann an dòigh a tha an sàs gu sòisealta, tha thu a’ coimhead airson beagan stiùiridh agus brosnachaidh, a bharrachd air lìonra leudaichte sgoinneil de luchd-ealain iongantach ag obair bho gach cùl-raon agus àite cruinn-eòlasach, tha an cùrsa seo na fhìor phuing tòiseachaidh! ”
Tha an t-Àrd-Ollamh Permar mar phàirt den sgioba ‘Home and Belonging’, pròiseact rannsachaidh stèidhichte air na h-ealain ag obair le daoine òga fo chùram gus buaidh a thoirt air poileasaidh taigheadais agus cùram sòisealta tro sgrùdadh cruthachail. Bidh an co-obrachadh leantainneach aice leis an neach-ealain Susan Timmins, Cold War Projects, a’ sgrùdadh a’ Chogaidh Fhuair mar a tha e gu corporra san àrainneachd agus sa chuimhne, a’ beachdachadh air mar as urrainn do ealain ath-smaoineachadh air an àm seo. Bidh iad a’ tional chuimhneachain agus bheachdan mun Chogadh Fhuar air gach taobh den t-seann Chùirtear Iarainn le iomradh air a’ phàirt chudromach a th’aig Sealtainn agus a nàbaidhean anns na roinnean a tuath agus an Artaig ann an siostam rabhaidh dìon tràth NATO.
Às deidh an tiotal ùr aice ainmeachadh, bheir an t-Àrd-Ollamh Permar seiminear poblach seachad an-asgaidh air Diluain 25 Dàmhair air Latha Eadar-nàiseanta Luchd-ealain.
Airson tuilleadh fiosrachaidh agus airson àite a ghleidheadh, tadhail air www.uhi.ac.uk/en/media/events